Medbar sponsorluğunda Kordon Rotaract Klübü ile birlikte İzmir Kültürpark’ta gerçekleşen Meme Kanseri Farkındalık etkinliğinde meme kanseri hakkında bilinçlendirme çalışmaları yapıldı. 26 Ekim Pazar sabahı 26 Ağustos kapısında buluşularak, Memeder Meme Sağlığı Derneği’nden konuklarımız ile Erken Teşhis’in önemi vurgulandı ve elle muayene için bilinmesi gerekenler anlatıldı, hazırlanan el broşürleri dağıtıldı.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığının verilerine göre Türkiye’de kadınlarda görülen bir numaralı kanser meme kanseridir ve her 8 kadından birinin kansere yakalanma riski vardır. Peki bu risk faktörleri nelerdir?
İlk doğum yaşı:
30 yaşından sonra ilk doğumunu yapanlarda, 18 yaş öncesinde ilk doğumunu yapanlara göre risk artmaktadır.
İlk adet yaşı:
İlk adetini erken yaşlarda görenler, yaşam boyu daha uzun süre östrojen hormonuna maruz kalacaklarından dolayı risk artmaktadır.
Menopoz yaşı:
İleri yaşta (>55 yaş) menopoza girme, daha uzun süre östrojen hormonuna maruz kalmayı sağlamasından dolayı meme kanseri riskini arttırmaktadır.
Emzirme:
En az bir yıl süreyle emzirmenin koruyucu etkisinin olduğunu gösteren verilerin yanı sıra herhangi bir etkisinin olmadığını iddia eden çalışmalar da mevcuttur.
Doğum kontrol hapları:
Doğum kontrol haplarının uzun süre kullanımı meme kanseri gelişim riskini arttırmaktadır. Bunun yanı sıra en az beş yıl süreyle bu ilaçların kullanılmasının kalın bağırsak, rahim ve over (yumurtalık) kanseri riskini azalttığı gösterilmiştir.
Menopoz sonrası hormon tedavisi:
Bu tür ilaçlar genellikle menopoza bağlı şikayetlerin ortadan kaldırılması veya azaltılması amacıyla kullanılırlar. Bu ilaçlar vücudun üretimini kestiği östrojen ve progesteron hormonlarını içermektedir. Bu ilaçları 5 yıl ve daha uzun süre kullanan menopoz sonrası dönem kadınlarda meme kanseri ve rahim kanseri riski artar.
Boy ve kilo:
Uzun boylu kadınlarda, menopoz öncesi dönemde aşırı zayıf kadınlarla, menopozdan sonra idealin üzerinde kilosu olan kadınlarda meme kanseri riski artmaktadır. Menopoz sonrası dönemde aşırı kilolar ve özellikle yağ dokusu fazla miktarda östrojen hormonu (meme kanserine neden olduğu bilinen hormon) yapımına neden olmaktadır.
Beslenme:
Menopoz sonrası dönemde yağ oranı yüksek gıdalarla beslenme ile meme kanseri gelişimi arasında ilişki mevcuttur. Aksi olarak sebze ağırlıklı beslenmenin ise koruyucu etkisi vardır.
Alkol:
Günde 1 bardaktan (1 bira, 1 bardak şarap, 1 duble sert içecek) daha fazla alkol tüketimi kadınlarda östrojen hormonu düzeylerini arttırdığı için kanser gelişim riskini arttırabilir.
Ailede meme kanseri öyküsü olması:
Annesinde, anne tarafından akrabalarında, teyzesinde ve ve/veya kız kardeşinde meme kanseri olan kadınlarda meme kanseri gelişmesi riski normal toplumdan daha fazladır.
Meme Kanseri Belirtiler ve Tanı
İlk İşaretler
- Meme ucunun içe çekilmesi, meme başından kendiliğinden olan kanlı akıntı
- Tek memede deride kızarıklık, kalınlaşma
- Meme üzerinde cildin bir kısmını kendine doğru çekebilen veya bazen koltuk altında fark edilebilen bir kitle
- Düzensiz sınırlı, sert, çevre dokulardan ayırt edilebilen, çoğunlukla tek ve ağrısız kitle
Kanser Mitleri
1. Mit: Meme kanseri bulaşıcı bir hastalıktır.
Gerçek: Meme kanseri bulaşıcı bir hastalık değildir, insandan insana bulaşmaz. Meme kanseri, vücudunuzdaki kontrol edilemeyen hücre büyümesinin sonucudur.
2. Mit: Erkekler meme kanseri olmaz.
Gerçek: Bu yıl 211.000 kadına meme kanseri teşhisi konulacak ve 43.300 ‘ ü ölecek; öte yandan 1.600 erkeğe meme kanseri teşhisi konulacak ve 400′ ü ölecek. Her ne kadar erkeklerin meme kanseri teşhisi oranı düşükte olsa, aylık kendi kendilerine kontrollerini yapıp değişiklikleri doktorlarına bildirmelidirler.
3. Mit: Aile öykünizde meme kanseri olması sizinde meme kanseri olacağınız anlamına gelir.
Gerçek: Aile öyküsinde meme kanseri olan kadınların meme kanserinde yüksek risk grubunda olmalarına rağmen, meme kanseri olan çoğu kadının aile öyküsinde meme kanseri vakası yoktur. Meme kanseri olmuş anneniz, kız kardeşiniz veya anneanneniz varsa onların teşhis yaşından 5 yıl önce mamografi çektirmelisiniz.
4. Mit : Memede kitle bulmak meme kanseri olduğunuz anlamına gelir.
Gerçek: Her 10 kitleden 8′ i kanser değildir. Eğer memenizde sürekli bir kitle veya değişiklik hissederseniz bir an önce doktora başvurmalısınız. Çoğu zaman kadınlar korkuları yüzünden düzenli sağlık kontrolü yapmazlar. Bazen kadınlar karşılaşacakları şeylerden korktukları için tedaviden uzak dururlar. Aylık kendi kendinize kontrollerle, düzenli doktor ziyaretleri ve düzenli mamografi çekimleriyle kendi sağlığınızla ilgilenin.
Yukarıdaki şekil bazı kanser olmayan ve sık görülen meme hastalıklarını göstermektedir. Her ne kadar bunlar kitle gibi gözükse de endişelenecek bir durum yaratmazlar. Fakat doktorunuz bu durumu teşhis edebilir ve tedavi edebilir. Eğer aylık kendi kendine muayenenizde anormal bir şey fark ederseniz derhal doktora başvurun. Erken tanı her zaman korunmanın en iyi yoludur.
5. Mit: BRCA1 ve BRCA2 genlerinde değişiklik yapılmasıyla meme kanserini önleyebilirsiniz.
Gerçek: Meme kanseri olan kadınların %5-%10 ‘unun genetik olarak BRCA1 ve BRCA2 geni taşıdıkları düşünülüyor. Kadın ve erkeklerdeki bu genlerin değişimi meme kanserine yol açabilir. Eğer bu genlerin taşıyıcısıysanız, doktorunuz tarafından yakın incelemeye alınmalısınız. Bu genlerin taşıyıcıları hayat boyu meme kanseri olma riski taşırlar.
Önlemler
Her bir sağlıklı kadın, aylık kendi kendine meme muayenesine 20 yaşından itibaren başlamalıdır.
20-40 yaş arası; Ayda bir kendi kendine meme muayenesi, iki yılda bir klinik meme muayenesi
40-49 yaş arası; Ayda bir kendi kendine meme muayenesi, yılda bir klinik meme muayenesi, birinci derece akrabalarında meme kanseri varsa iki yılda bir mamografi çekilmesi
50-69 yaş arası; Ayda bir kendi kendine meme muayenesi, yılda bir klinik meme muayenesi, iki yılda bir mamografi çekilmesi gerekmektedir.
Doktor randevuları, kendi kendine muayene ve mamografileri not etmek için kişisel bir takvim edinilmelidir.
Az yağlı yemek yeme, düzenli egzersiz yapma, sigara ve alkolden uzak durma gibi “sağlıklı yaşam alışkanlıkları” kazanılmalı ve sürdürülmelidir.
